Published on Kasım 23rd, 2016 | by Ebru Pelin
4Diyet Kola İçerek Kilo Verilir mi?
Yediklerimiz kadar içtiklerimiz de zayıflama döneminde oldukça büyük önem taşıyor. Bu durumu bilmeyenimiz sanırım yok artık.
İçeceklerin de kalorili olduğu gerçeği konusundaki bilinç uyandı. Her kim zayıflama kararı alırsa, ilk iş beslenme programından ekstra şeker eklenmiş içecekleri (kola, gazoz, kutu meyve suları) çıkartır.
Hal böyle olunca günlük beslenme programında koca bir boşluk açılır ve diyetten çıkartılan ekstra şeker içerikli içeceklerin yerini doldurma isteği doğar.
Bu boşluk, çoğunlukla yapay tatlandırıcılar ile hazırlanmış diyet içeceklerle doldurulur.
Düşünce şudur; nasıl olsa içeceklerden herhangi bir kalori almıyorum, hem de hoşuma giden bir alışkanlığımı hayatımdan çıkarmak zorunda kalmıyorum. Bir taşla iki kuş…
Her ne kadar kişide bir taşla iki kuş vurmuş olmanın getirmiş olduğu rahatlık olsa da, gerçek bu değil.
Evet, şekerli içecekleri beslenme programımızdan çıkartalım, bu çok doğru bir algı. Ancak, zayıflamaya çalışırken üzerinde diyet veya kalorisiz yazan herhangi bir ürünü de körü körüne hayatımıza sokmayalım. Asıl yanlış algı burada.
Gelin bu yanlış algıyı nedenleriyle birlikte size açıklamaya çalışayım ve zayıflama süreciniz sekteye uğramadan devam etsin.
Yeni dönemin modası yapay tatlandırıcılı içecekler. Önce diyet kola ile tanıdık onları, ardından bütün yüksek şekere sahip olan bütün içeceklerin alternatifi olan diyet versiyonları hemen yan rafta belirir oldu.
Limonatanın bile şekersiz olanı çıktı. Şekersiz derken, buradaki -siz ekini aydınlatalım. Şekersiz demek içerisinde şeker yok ama şeker tadı var demek.
Peki bu şeker tadı nereden geliyor?
Şeker tadı yapay olarak bize tatlı tadı veren yapay tatlandırıcı olarak isimlendirdiğimiz bir takım maddelerden geliyor.
Aspartam, sakkarin, stevia, splenda, sukraloz, netame, tagatose, acesulfame-K sıfır kalori içerikli, şeker tadında maddeler, yani yapay tatlandırıcılar.
Herhangi paketlenmiş bir ürünün üzerinde şekersiz yazıyorsa bilin ki o üründe yukarıda yazdığım şeker tadı veren maddelerden bir tanesi kesinlikle vardır.
Diyet kolalar, şekersiz limonatalar, şekersiz meyve suları…
Yapay Tatlandırıcılar Zararlı mı?
Henüz sağlığa olan zararları ispatlanamamış. Ancak şeker tadı olmasına rağmen hiç enerji vermemeleri biraz tuhaf. Vücutta belirli mekanizmalara bir zararı muhakkak olmalı.
Beynin enerji kaynağı olarak kullandığı tek madde glikoz iken, işlenmiş olan şeker bile bir sürü hastalığa sebep oluyorken (obezite, diyabet, kalp ve damar hastalıkları), vücudumuzda herhangi bir görevi olmayan bize tamamen yabancı olan bu maddeler neden %100 zararsız olsun ki?
Burada bir kopukluk yok mu sizce de?
Bence kesinlikle var.
Yapay tatlandırıcıların zararı yok diyen bilimsel çalışmaların yanında, vücudumuzda tahribat yarattığı yönündeki çalışmalar da bir hayli fazla.
Bence oldukça da akla mantığa yatkın çalışmalar bunlar.
Diyete başladınız, şeker eklenmiş içecekleri bıraktınız ve yerine diyet içecekleri aldınız. İşte şimdi yeni problemlerle karşı karşıyasınız.
Kısa sürede daha az içeceklerden daha az enerji almanızı sağlasanız dahi uzun vadede daha ciddi sağlık problemleriyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
İşte şimdi neden diyet içecekleri de bırakmanın sağlık ve zayıflama süreci açılarından iyi olduğundan bahsedelim.
1. Diyet İçecekler Kilo Alımı İle İlişkili
Evet, başlığı yanlış okumuyorsunuz., kendinizden şüphe etmenize gerek yok.
Başında diyet kelimesi olan herhangi bir yiyecek veya içecek nasıl kilo alımı ile ilişkili olabilir kilo verimi olmasın o?
Son zamanlarda yapılan çalışmalara göre, beyin yapay tatlandırıcılı içeceklere, basit şekere nasıl davranıyorsa aynı muameleyi uyguluyor. Yani bu noktada beyinin bir yanılgısı söz konusu.
Sıklıkla yapay tatlandırıcı içerikli içecekler tüketmek sonuç olarak yüksek kalorili, bol şekerli besinleri tüketme ihtiyacınızı bir hayli arttırıyor. Bu durum sizi olan kilolarınıza yenilerini eklemek ve besleyiciliği düşük besinleri tüketmek adına daha büyük bir tehlikenin içene itiyor.
New York Üniversite’sinde hafif kilolu insanlar üzerinde bir çalışma yapılmış. Çalışmanın parçası olan kişiler iki gruba ayrılmış. İki gruba aynı beslenme programı uygulanmış. Ancak, bir grup içecek olarak diyet kola tüketirken, diğer grup diyet kola içmiş.
Sonuç olarak diyet kola içen gruptakilerin canı daha çok tatlı çekmiş, normal beslenme düzenlerinden çıkıp tatlı yiyenler olmuş ve diğer gruba göre günlük olarak daha çok enerji tükettikleri saptanmış.
Benzer diğer bir çalışmaya göre de, diyet kola tüketen grubun boy kilo oranı normal kola tüketenlere göre daha yüksek çıkmış.
Bu demektir ki diyet kola atıştırmalık isteğini arttırıyor ve sağlıklı beslenme programını uygulamanız yönünde ciddi tehdit içeriyor.
2. Diyet İçecekler İnsülin Karmaşasına Yol Açıyor
Normal olarak, tatlı tadı beyinde yüksek enerji geliyor olarak algılanır.
İnsanoğlu var olduğundan bu yana hep tatlı tadı algılanmasının ardından, sindirim sonunda yüksek enerji açığa çıkmıştır ta ki yapay tatlandırıcılar paketlenmiş ürünlerde kullanılıncaya dek.
Şunun şurasında yapay tatlandırıcılar üretileli yüz küsur yıl, paketlenmiş ürünlerde kullanılmaya başlanalı da 25 yıl kadar oldu.
İnsan fizyolojisi için çok yeni. Dolayısıyla, beynimiz henüz bu ayrımı yapamıyor.
Özellikle yapay tatlandırıcılardan sükrolazın, hiç enerji vermemesine rağmen kandaki insülin düzeylerini yükselttiği saptanmış. Kan insülin değerlerindeki sık artışlar hücrelerin insülin direnci kazanmasına, ileri safhalarda da tip 2 diyabet dediğimiz hastalığa yol açıyor.
Fareler üzerinde yapılmış yeni çalışmalardan bir tanesi de, biraz önce bahsettiğim çalışmayı destekler nitelikte. Yapay tatlandırıcı verilen farelerde uzun süreçte ve yüksek dozda, glikoza karşı intolerans durumunun oluştuğu gözlenmiş. Aynı zamanda, felç ve obez olma riskinin de daha yüksek olduğu kanıtlanmış.
3. Diyet İçecekler Beyinin Tatlıya Olan Reaksiyonunu Değiştirebilir
Beynimizde bir şeylerin olması gerektiğinin aksine farklı bir yöne değişiyor olmasının düşüncesi bile oldukça ürkütücü. Kim vücudumun patronunda bu tip bir değişiklik yapmak ister ki?
2012’de California’da yapılan bir çalışmada diyet kola tüketen üniversite öğrencilerinin (ortalama olarak haftada 8 kutu diyet içecek tüketenler) manyetik rezonans görüntüleme (MRI) sonuçları, normal şekerli kola tüketen üniversite öğrencileri ile karşılaştırılmış.
İki grubun da, beyinlerinde ödül merkezinin (reward area) aktive olduğu saptanmış. Ancak, haftada ortalama 8 kutudan daha çok kola içen öğrencilerin, lezzetli yiyecekler veya içecekler tüketildiğinde beynin ödül merkezindeki oluşan değişimin normalden çok daha düşük olduğu görülmüş.
Genelde yüksek şeker ve yüksek yağ içerikli besinler daha lezzetlidir ve bizi tat olarak daha çok tatmin eder. Beyinde de buna uygun bir cevap oluşur. Bu çalışmada alınan tat ile beyinde oluşan cevabın birbirini tutmadığı gösteriliyor.
Yani, yapay tatlandırıcılar beyinin ödül merkezini değiştiriyor. Bu durum beyinin yüksek kalorili yiyecekler tüketildiğinde vermesi gereken cevabı da değiştirebileceğini gösteriyor.
Şimdiye kadar okuduklarınızdan sonra hala diyet içeceklerin daha iyi olduğunu düşünüyor musunuz?
Bence hayır :)
Şu an itibari ile elimizde olan veriler, yapay tatlandırıcıların basit şekerin daha iyi bir alternatifini olmadığını söylüyor, en azından sağlıkla ilgili kriterleri göz önünde bulundurduğumuzda durum böyle.
Kolayı diyet veya normal şekerli olanından söylemeniz arasında uzun süreçte pek de bir fark yok.
Son Söz
Uzun yıllardır devam eden bir alışkanlığı hayatınızdan şutlamak o kadar da kolay değil, bunu çok iyi biliyorum ve sizi anlıyorum. Ancak, vücudumuzda ne gibi tahribatlar oluşturduğu daha belli bile olmayan yapay tatlandırıcılı ürünleri kullanmayı da doğru bulmuyorum.
Zayıflayacağım derken sağlığımızdan olmayalım. Zararlı olabilecek alışkanlıkları, sağlıklı olanlarıyla değiştirmeyi deneyelim.
Ekstra şeker eklenmiş içeceklerin yerini diyet olanlarıyla değil daha farklı alternatiflerle de doldurmak gayet mümkün.
Suyun içine limon, elma gibi aromalı meyveler doğrayabilir, nane, biberiye, zencefil gibi bitkileri veya yapraklarını kullanarak kolay içimli yeni, sağlıklı içecek alternatifleri üretebilirsiniz. Mineralli suyun içine nar, çilek, ahududu, böğürtlen gibi taneli meyveler atarak tatlandırabilir ve içimini daha keyifli hale getirebilirsiniz.
Ayrandan hiç bahsetmedik. illa canınız yemekle birlikte bir şey içmek istiyorsa ayranımız var bizim mis gibi. İçerisine nane atarsınız, salatalık atarsınız. Böylelikle hem tazelenir hem içtiklerinizden de tatmin olursunuz.
Denemeye değer değerli dostlarım.
Kendinizi sevin, kendinizi önemseyin ve sağlıksız alışkanlıklarınızı sağlıklı alternatifleri ile değiştirin. Sonunda her şey çok güzel olacak :)
Sevgiler,
Ebru Pelin
4 Responses to Diyet Kola İçerek Kilo Verilir mi?